WwW.Dimilkî.Net - Zazaca Sözlük Online-Ferheng

Zazaca Sözlük

QTG ▲	ZAZACA(Z ra bi A) ▼	TÜRKÇE(A dan Z ye) ▲	Türkçe-Zazaca: Zazakî-Tirkî :

	A	A
	A .	O.(3.tekil şahıs -dişil-)	A kam a ? = O (kadın) kimdir ?
k	a ... kewten	uğramak	a keye nêkewno / tîjî a hewş nêkewna / türkçe tam karşılığı olmayan bir fiil olup en yakın anlamı uğramaktır.
k	a beş bîayen	tebessüm etmek, gülümsemek	mi qisey kerdênê, ey hesê xo nêkerdênê. Jû jû finné biyê abeş.
m	a bîn-é	öteki, diğeri, diğer / ötekini, diğerini, öbürki, öbürkini	dişil-tekil
	a bixeyr	hayırlısı
k	a ci kerden (1)	üstüne dökmek	o yo veşeno, awé a ci ké wa şiro hewna= o(dur) yanıyor, su dök sönsün
k	a ci kerden (2)	başlamak. söze, konuşmaya başlamak	söze başlamak / jew vinderd ê bînî kerd a ci=biri durdu diğeri başladı
k	a ci kewten	yanmak (lamba v.s.)	çila kewté a ci = lamba yandı
k	a ci pişten	üstüne salmak	o yo veşeno, awé a ci pêşé wa şiro hewna
k	a ci vinderden	zzz***	vinderê a ci !
k	a ci visten	yakmak, yandırmak (lamba v.s.)	çila visté a ci = lambayı yaktı
k	a cor kewten	yukarı tırmanmak, yükseğe çıkmak, tepelik yere çıkmak
k	a cor kewten	yukarı çıkmak, ileri gitmek (mecazi)
k	a çewt bîayen	eğilmek (insanın eğilmesi)
k	a derg bîayen	uzanmak, yatmak
k	a derg kerden	uzatmak, yatırmak
k	a dest dayen	ele vermek
k	a dest deyayen	ele verilmek
k	a dest kewten	ele geçmek
k	a dest visten	ele geçirmek
k	a dîar kewten	tırmanmak, yukarı çıkmak
k	a dîar visten	tırmandırmak, yukarı çıkartmak
k	a dim kewten	ardına düşmek	özellikle bir kadının ailesinden habersiz olarak birisiyle evlenmesi, kocaya varması anlamında kullanılır / keynay ci kewté a şarî dimé
N.m	a dinî	öteki dünya, öbür dünya, ahiret	ma ti do a dinî dé se bikerê !? / dini inanışa göre ölüm sonrasındaki yaşam yeri
k	a hera kewten	refaha ermek, sıkıntıdan kurtulmak, zorluktan kurtulmak, yokluktan kurtulmak	ma par boll teng dî, la emserr ma tayn kewtîmé a hera
k	a kar kewten	çalışmak (bir aletin çalışması)	temfilé kewté a kar=otomobil çalıştı
k	a kar visten	çalıştırmak (bir aleti çalıştırmak)	temafilé visté a kar=otomobili çalıştırdı
k	a kişté kewten	hal olmak	girweê to kewt a kişté= senin işin hal oldu.
k	a kişté kewten	birine uymak, birine takılmak	kewto a mehmedî kişté, tey şiyo sûké.
k	a kişté visten	kıyıya yanaştırmak, halletmek	to girweê xo vist a kişté=sen işini hallettin.
	a kiştên	o taraftaki, o yandaki	eril-tekil
	a kiştênan	o taraftakileri, o yandakileri, o taraftakiler	çoğul
	a kiştên-é	o taraftaki, o yandaki / o taraftakini, o yandakini	dişil-tekil
	a kiştênî	o taraftakiler, o yandakiler	çoğul
	a kiştênî	o taraftakini, o yandakini	eril-tekil
k	a pê dayen	birbirine vermek	ê tim perey danê a pê. o ç'çî bi şima dayê a pê.
k	a pê şanayen	birbirine yaslamak	nînan a pê şanê=bunları birbirine yasla
k	a pêver kewten	tartışmak
k	a pêver visten	tartıştırmak
k	a pey dayen	örtbas etmek, ardına koymak	tiyê eyrê danê a pey / ci rê a pey medé !
k	a pey kewten	uğraşmak, ardına düşmek	hend a pey mekewé / çi kewnê a pey ! = ne uğraşıyorsun !
k	a pûr kewten	soyulmak (ekonomik olarak zarara uğramak)	ma, bi na temafîla kewtî a pûr, hirgé roj çiyêdê ci xeripêno.
k	a pûr visten	soymak (ekonomik olarak zarara uğratmak)	na temafilé ma vistî a pûr. hirgé roj çiyêdê ci xeripêno.
k	a raşt bîayen	doğrulmak
k	a raşt kerden	doğrultmak
k	a ray kewten	yola çıkmak, yola koyulmak	kewt a ray şi
k	a ray visten	yola çıkarmak, yola koymak
	a roj	o gün
k	a ser kewten	zzz***
k	a ser visten	zzz***
	a şew-é	o gece
k	a teber dayen	dışa vurmak
k	a ver kewten	uğraşmak	a ver mekewé ! = uğraşma !
k	a xo amayen	ayılmak, kendine gelmek
k	a xo beden kewten	yaramazlık yapmak, uğraşmak (kendi kendisiyle uğraşmak)
k	a xo darîayen	dayanmak, tahammül etmek	ez a xo nêdarîyan, çi ame mi feko mi va=dayanamadım ağzıma geleni söyledim
k	a xo dest visten	elde etmek	dest visten, a dest visten
k	a xo dest visten	eline geçirmek	dest visten, a dest visten
k	a xo gan kewten	yaramazlık yapmak, uğraşmak (kendi kendisiyle uğraşmak)
k	a xo wenden	kendisini sevdirmek, birisini kendi tarafına çekmek, birisine kendini kabul ettirmek, kendine alıştırmak, iyi davranarak gönlünü almak	biwané a xo wa to de lej nêkero
k	abîayen	açılmak	kêber abîa=kapı açıldı / vernî ya ci abîe=önü açıldı
k	abirîayen	ayrılmak	genel olarak, her türlü ayrılma
k	abirnayen	ayırmak
N.n	abirnayiş	ayırma
k	abirneyayen	abirîayen fiilinin 3.hali
n/m	açarnay-e/î	çevrili, çevrilmiş, etrafı çevrili
k	açarnayen	çevirmek, geri çevirmek	peydé açarnayen
s	ADAD	yasak, illegal, yasa dışı, kanunsuz	dekewtiş adad o = giriş yasaktır
k	ADAD bîayen	yasaklanmak
k	ADAD kerden	yasaklamak
N	ADADÎY	yasa dışılık, kanunsuzluk, illegallik, yasaya aykırılık
N.n	adam	adem	semitik isim, Adem peygamber
N.m	adar-é	mart, yılın 3.ayı
k	adayen	aktarmak
k	adeyayen	aktarılmak
N.n	adilgan \| adirgan	ocak, evlerde ateş yakılan yer, şömine	adilgano pirrê wellé / wella ci bierzé.
N.n	adilge	çakmak	eyrê adilge lazim niyo, o bi adirsîya adir wekeno la ci rê pûwa zî lazima.
N.n	adir	ateş	Avesta dili: ātar / adir wekerd
k	adir dekewten	ateş düşmek	adir kewt keydê ma = evimize ateş düştü
k	adir devisten	ateş düşürmek	adir devist keydê ma = evimize ateş düşürdü
	adir ra prên	ateşten gömlek
k	adir varayen	ateş yağmak	ewro adiro vareno
k	adir varnayen	ateş yağdırmak	o yo adir varneno
k	adir webîayen	ateş yakılmak	adir webîa = ateş yakıldı
k	adir wekerden	ateş yakmak	adir wekerdo, vero nişto ro (ronişto)=ateş yakmış önünde oturmuş
n/m	adirbaz-/é	ateş canbazı, ateşle oyun oynayan
	adirbazey	ateş canbazlığı	düğün ve şenliklerde ateş oyunları oynama
	adirbest	ateşkes
n/m	adirin-/é	ateşli
N.n	adiro sûr	kızgın ateş, kızıl ateş	biyo ze adiro sûr
N.n	adiro vêrde	sönmüş ateş, sönük ateş
N.m	adirsî	çakmak taşı	verî adilge çinêbi,bi adirsîya pûwa acvistê, adir wekerdê(nê).
bot.n	adirvaş	ısırgan otu
Nx.m	Adna	Adana
n/m	Adnayij-é	Adanalı
k	afînayen \| afînen	sermek
k	afirîayen	yaratılmak	Pahlawice : afridan
k	afirnayen	yaratmak	Pahlawice : afridan

			Şo peldê : ser...	Nê vajeganî de *7906* vajey estê.
Zazaca kelimeler içinde geçen ( İ-i ) harfini Türkçe'deki ( I-ı ) harfi gibi okuyunuz. Örnek:(s î r i k) yazılışı (s i r ı k) gibi okunur. Sözlükteki KISALTMALARIN anlamı için kelime arama kutusuna ( KSL ) yazıp arama tuşuna basınız. ...................